Ενεργειακή αναβάθμιση δημόσιου νυχτερινού φωτισμού ιστορικών κέντρων μεσογειακών πόλεων: ποσοτικές και ποιοτικές παράμετροι σχεδιασμού

Abstract

Τα τελευταία χρόνια άρχισε να αναπτύσσεται νέα φιλοσοφία σχετικά με το δημόσιο υπαίθριο φωτισμό ώστε αυτός να είναι περισσότερο αποδοτικός, οικονομικός, φιλικός προς το φυσικό περιβάλλον και προϊόν συνεργασίας με το αρχιτεκτονικό περιβάλλον. Σε αυτό συνέβαλαν η επέκταση των δραστηριοτήτων των κατοίκων της πόλης μέχρι αργά τη νύχτα, η συνειδητοποίηση ολοένα και περισσότερων δήμων ότι ο φωτισμός μπορεί να συμβάλει στην τουριστική προβολή των ιστορικών τους κέντρων μέσω αναβάθμισης του νυχτερινού τοπίου, η μέχρι σήμερα υψηλή κατανάλωση ενέργειας για το φωτισμό ανοιχτών χώρων καθώς και η εισαγωγή της νέας καινοτομίας λαμπτήρων LED με τα ενεργειακά και οικονομικά οφέλη που αυτή συνεπάγεται. Στη χώρα μας απουσιάζουν εκείνες οι φωτοτεχνικές μελέτες, οι οποίες ικανοποιούν τρεις βασικές αρχές: εξοικονόμηση ενέργειας, επίτευξη ιδανικών τιμών φωτισμού για την ασφάλεια και την οπτική άνεση των πεζών και ανάδειξη τοπόσημων ιστορικού ενδιαφέροντος ώστε να καθίσταται το ιστορικό κέντρο μιας πόλης ελκυστικό τουριστικό προϊόν. Η παρούσα έρευνα εστιάζεται σε μια πιλοτική μελέτη φωτισμού μιας πλατείας και ενός δρόμου στο ιστορικό κέντρο του Ρεθύμνου. Αρχικά προσεγγίστηκε η ενεργειακή αναβάθμιση της πλατείας Μικρασιατών, ειδικότερα στο φωτισμό-ανάδειξη των ιστορικών κτιρίων χωρίς να παραλείπεται το τεχνικό σκέλος της εξοικονόμησης ενέργειας. Στη συνέχεια μελετάται η ενεργειακή αναβάθμιση της εμπορικής οδού Εθνικής Αντιστάσεως αναλύοντας μέσω ερωτηματολογίων και μετρήσεων την υφιστάμενη κατάσταση ώστε να διαπιστωθούν οι αδυναμίες και τα προβλήματα. Τα αποτελέσματα έδειξαν ότι η οδός Εθνικής Αντιστάσεως δεν μπορεί να θεωρηθεί ως επαρκώς και ομοιόμορφα 7 φωτισμένη καθώς στο συνολικό της φωτισμό συμβάλλουν ο ανεπαρκής δημοτικός φωτισμός από τα φωτιστικά του δρόμου και κατά κύριο λόγο ο ανομοιόμορφος φωτισμός των προβολέων και των διακοσμήσεων των βιτρινών των καταστημάτων. Διαπιστώθηκε ότι έπρεπε να καταργηθεί ο φωτισμός της οδού μέσω βιτρινών και να γίνει σωστή μελέτη δημοσίου φωτισμού. Ειδικότερα, μέσα από τη μελέτη συσχετίστηκαν οι βασικές παράμετροι χαρακτηριστικών και χωροθέτησης φωτιστικών σωμάτων (ύψος φωτιστικών σωμάτων, μεταξύ τους απόσταση και εύρος κατανομής φωτός) με τα κριτήρια φωτισμού (εξοικονόμηση ενέργειας, ομοιομορφία και ένταση) όπως αυτά διαμορφώνονται βάση ευρωπαϊκών οδηγιών, ώστε να δημιουργηθεί ένα «επαναλήψιμο» πρότυπο φωτισμού για δρόμους μεσογειακών πόλεων με παρόμοια χαρακτηριστικά. Με τις προτάσεις επιτυγχάνεται τόσο η αναβάθμιση/ εξορθολογισμός του νυχτερινού φωτισμού, όσο και η μείωση κατανάλωσης ενέργειας/ λειτουργικού κόστους στην πλατεία και το δρόμο.