Μetamorphosis. Μετασχηματισμοί της ιστορικής στρωματογραφίας. Συμβιωτικές καταστάσεις της ενετικής οχύρωσης με τη σύγχρονη πόλη των Χανίων

Abstract

Στο σύγχρονο αστικό τοπίο, το δομημένο και το αδόμητο, το κενό και το πλήρες, διαπλέκονται όπως στα έργα του Escher όπου τα φαινομενικά αντιθετικά στοιχεία της φύσης, ο αέρας και το νερό, τα πουλιά και τα ψάρια, ορίζουν το ένα το άλλο ως θέση και αντίθεση ενώ η φαινομενική απόστασή τους καταλύεται σε σημεία ανεπιθύμητης μόλυνσης ή επιτυχημένης συνένωσης. Οι μεταμορφώσεις αυτές λαμβάνουν χώρα στη νότια τάφρο της ενετικής οχύρωσης των Χανίων, πάνω στο όριο παλιάς και σύγχρονης πόλης και αφορούν τις διάφορες ιστορικές και κοινωνικοπολιτικές αλλαγές που έχει υποστεί ο χώρος. Σκοπός της διπλωματικής, είναι η ανάδειξη των ιδιαίτερων χαρακτηριστικών του χώρου, την ιστορία του, τα ετερόκλιτα στοιχεία, τα μνημεία εκείνα τα ιστορικά, όσο και τα άλλα τα αθέμιτα ή ανώνυμα αναβιώνοντας: 1) το τείχος: ως ένα επιβλητικό όριο που διαχωρίζει δύο κόσμους, αυτόν έξω από τα τείχη και τον άλλο μέσα από αυτά, καθώς και τις κινήσεις που αυτό όριζε, με την περίβολο περιμετρικά και τη σύνδεση με τις όμορες τάφρους 2) την κεντρική οδό προς το Ρέθυμνο και τη σημασία της στην παλιά πόλη ως εμπορικός δρόμος με δημόσια κτίρια που σήμερα είναι υποβαθισμένη 3) η εποχή ακμής των Χανίων με τη δημιουργία του Χρυσόστομου, ο οποίος δεν αρκεί για να καλύψει τις ανάγκες της πόλης πολιτισμικά.

Προτείνεται η δημιουργία ενός υπόσκαφου πολυχώρου τέχνης στον χώρο της τάφρου ο οποίος λειτουργεί μετά τις βραδινές ώρες με το κλείσιμο των στιβανάδικων και των άλλων εμπορικών καταστημάτων στην περιοχή. Η είσοδος γίνεται από την οδό Σκρυδλώφ χρησιμοποιώντας ένα από τα στιβανάδικα ως δίοδο, ενώ μια οπή στο τείχος από την περίοδο της κατοχής γίνεται η έξοδος στην περίκλειστη πλατεία πέρα από το τείχος. Μια μεταλλική κατασκευή δημιουργείται για την κάθοδο από το επίπεδο +6,00 μ. στο επίπεδο του πολυχώρου και της πλατείας στο +3,00 μ. η οποία συνεχίζει ως μια διόροφη διάταξη μέσα και γύρω απ΄τις αντιρήδες του τείχους, δημιουργώντας "θύλακες" ως εκθεσιακούς χώρους. Η οροφή του υπόσκαφου στηρίζεται σε μεγάλα τοιχεία πλάτους 1,20 μ. ενώ στην επιφάνεια πάνω από τα τείχη προβλέπεται κατασκευή φυτεμένου δώματος και περιμετρικής πορείας που οδηγεί στο διατηρητέο πολιτισμικό κτίριο "Χρυσόστομος" πάνω από την τάφρο. Πέρα από το τείχος στην περίκλειστη πλατεία, "κομμάτια" του πολυχώρου εμφανίζονται στον ίδιο κάνναβο που διαμορφώνεται από τις αντιρήδες του τείχους οι οποίες ορίζουν και τις υφές των δαπέδων. Την ιδέα ολοκληρώνουν σημειακές παρεμβάσεις αφαίρεσης μερών με πορείες που διανοίχθηκαν ώστε ο χώρος να ενταχθεί στο επίπεδο της πόλης και να συνδεθεί με τον υπόλοιπο αστικό ιστό. Σκοπός είναι η δημιουργία ενός χώρου προς εξερεύνηση, ώστε ο τουρίστας ή ο πολίτης να τον ανακαλύπτει μέσα από μεταμορφώσεις αρχέτυπων στοιχείων στα αντίθετα τους: κλειστοί χώροι μέσα από την εμπειρία του ανοικτού, το φώς μέσα από το σκοτάδι, το κενό και το πλήρες, το άσπρο και το μαύρο. Μια πλέξη διαδράσεων μέσα από οπτικές σχέσεις και υβριδικούς χώρους: περίκλειστοι δημόσιοι χώροι, όψεις-κελύφη που μοιάζουν εσωτερικές, κομμάτια του υπόσκαφου κτιρίου που αποκαλύπτονται πέρα από το τείχος στη δημόσια πλατεία.